مصحف سی پاره جیبی

با توجه به درخواست و نیاز جامعه قرآنی به ویژه حافظان قرآن کریم، مصحفی مخصوص حافظان قرآن کریم تهیه نموده است. این مصحف می‌تواند به عنوان یک مرجع خوب آیات مشابه و مقاطع موضوعی، برای مربیان و قرآن‌آموزان حفظ قرآن استفاده شود.

این مصحف، علاوه بر خصوصیات ظاهری، با دو ویژگی (آیات مشابه و مقاطع موضوعی) ارائه شده است و ان‌شاءالله در نسخه‌های بعدی با خصوصیات دیگر خدمت علاقمندان ارائه خواهد شد.

1. مقاطع موضوعی

با عنایت به رهنمودهای اساتید قرآن کریم، مبنی بر لزوم حفظ قرآن بر اساس مفاهیم و موضوعات قرآن، مقاطع موضوعی قرآن در این مصحف با عناوینی روان و با در نظر گرفتن فهم عموم حافظان، تهیه شده است.

یکی از اهداف تهیه این مصحف، ترغیب عموم حافظان به حفظ آیات، مبتنی بر مقاطع موضوعی می‌باشد.  حافظان گرامی همراه با حفظ آیات، عناوین و محتوای کلی آیات را نیز فرا گرفته؛ و از حفظ قرآن به صورت سطر یا صفحه محور، پرهیز نمایند.

مقدار آیات و سطور مقاطع موضوعی این مصحف، به اندازه ای است که یک حافظ با توانایی ذهنی متوسط، در هر جلسه یک موضوع را حفظ نموده و در  حدودا  5/3  سال، بتواند کل قرآن را حفظ نماید.

2. آیــات مشـــابه

تعریف

در قرآن كریم آیات فراوانی وجود دارد كه به دلیل شباهت  با یكدیگر، كار حفظ را اندکی با دشواری مواجه می سازد. حافظ موفق و برتر كسی است كه بتواند آیات مشابه را با دقّت تمام و بدون اشتباه تلاوت كند. توجه به نکات ذیل آیات مشابه این مصحف، کار حفظ را آسان می کند.

از بهترین و اصولی ترین روش‌های تمرین آیات مشابه، روش مراجعه‌ای است. به این صورت که هر جا حافظ نیاز پیدا کرد تا مشابه آیه‌ای را بداند، به مشابهات آن مراجعه نماید. (این ویژگی منحصر به فرد این مصحف است) البته در بعضی از آیاتی که حافظ با اشکال مواجه نیست -برای پیشگیری از اشکال- نیاز است که مشابهات آن را بداند.

بعضی از اساتید حفظ قرآن بر این عقیده هستند که در ذکر مشابهات باید به حداقل موارد بسنده کرد ؛ چرا که ممکن است ذکر  بعضی از موارد، حافظانی که آن آیات را اشتباه نمی‌کنند به خطا بیاندازد. جواب این است که: 1. ملاکی برای حداقلی مشابهات وجود ندارد و هر حافظ ممکن است نسبت به خطاهای حافظ دیگر مصون باشد. 2. باید در نظر داشت، بسیاری از حافظانی که حتی صفحات را بدون اشکال می خوانند، هنگام پاسخ‌گویی به سوالی از همان صفحات یا برای بیان جمله‌ای از همان صفحه‌ با مشکل روبرو می‌شوند. پس این کافی نیست که یک حافظ بتواند از ابتدا تا انتهای یک صفحه را بدون اشکال بخواند. این مصحف می‌تواند به حافظ کمک کند تا تصور درستی از آیات و جملات مشابه پیدا کند و کیفیت محفوظات خود را ارتقاء ببخشد. 3.این مصحف عموم مخاطبان را در نظر گرفته و هر مورد مطمئنا برای بعضی از حافظان قابل استفاده است. 4. شیوه تالیف  این مصحف به شکلی است که فقط آدرس مشابه را ذکر کرده است و آیات مستقیما ذیل مشابهات نیامده است؛ در نتیجه باعث بهم‌ریختگی ذهن مخاطب نمی‌شود.

با توجه به اینکه آیات مشابه، با نظرات و ایده‌های مختلفی همراه است؛ آیات مشابه این مصحف توسط جمعی از حافظان و اساتید ممتاز کشور تالیف شده است تا نظرات مختلف در آن گردآوری شود.

توصیه‌ها

 آیات مشابه این مصحف، به حافظانی توصیه می‌شود که حداقل 3 تا 5 جزء از قرآن را حفظ کرده باشند.

به حافظان عزیز توصیه می‌شود در صورت نیاز به دانستن مشابهات یک آیه، فقط به مشابهاتی که جزء محفوظاتشان است و به آیاتی که قبلا حفظ کرده‌اند مراجعه کنند، تا مشابهات آیاتی که در آینده حفظ ‌خواهند کرد، محفوظات قبلی آنها را با اشکال مواجه نکند.

آیات مشابه این مصحف به منظور استفاده‌ی همه حافظان قرآن با محفوظات کمّی و کیفی مختلف تهیه شده است: حافظانی که از اجزاء انتهایی یا میانی قرآن شروع به حفظ می‌کنند، حافظانی که از ابتدا شروع به حفظ می‌کنند، حافظانی که در حین یادآوری و تثبیت هستند و همچنین حافظان کل قرآن کریم؛ به همین علت در این مصحف، ذیل آیه‌ای که در قرآن مشابه دارد، به تمام موارد اشاره شده است.

خصوصیات

– برای اشاره به مشابهات، به جهت اختصار و همچنین از لحاظ فنی، (که ذهن حافظ نباید مشغول شود) فقط به ذکر آدرس مشابهات و توضیح بسیار مختصر  پرداخته شده، تا هر زمان حافظ، نیاز به مراجعه داشت، به وسیله شماره آیات به مشابهات مراجعه کند؛ همراه با توضیح مختصر و مفید.

در موارد خاص، اشاره شده است که این آیه «تنها مورد» است. یعنی مشابه دیگری ندارد.

در آیاتی که ابتدا یا انتهای آنها با هم شباهت دارد «ابتدا آیه» یا «انتهای آیه» قید شده است.

 در آیات بلند که جزئی از آن مشابه است، به کلمه یا عبارت مشابه در آن اشاره شده است.

موارد مشابهی که در این مصحف مورد اشاره قرار گرفته است، سطح عموم حافظان قرآن و با کیفیت‌های حفظ مختلف در نظر گرفته شده و بدیهی است برای هر حافظ، بخشی از  مشابهاتی که ذکر گردیده قابل استفاده باشد.

– آیات و عباراتی که دارای مشابهات زیاد هستند به آنها اشاره نشده است. مانند: «إن الله غفور رحیم»، «والله علیم حکیم»